Spis treści
- Praca nad leczeniem cukrzycy
- Nagroda Nobla i inne odznaczenia
- Rodzina
- Kilka słów o drugiej żonie Noblisty
Źródło: Wikimedia Commons
Frederick Grant Banting urodził się 14 listopada 1891 r. w Alliston w Ontario w Kanadzie jako najmłodszy z pięciorga dzieci Williama Bantinga i Margaret Grant. W Alliston uczęszczał do szkół publicznych. Chciał służyć w wojsku. Jednak z powodu wady wzroku został odrzucony, więc w 1910 r. na Uniwersytecie w Toronto zaczął studiować teologię, ale po trzech latach przeniósł się na studia medyczne. Jego edukację przerwał wybuch I wojny światowej. W 1916 r. dołączył do Korpusu Medycznego Kanadyjskiej Armii, w której służył podczas pierwszej wojny światowej we Francji. W 1918 r. został ranny w bitwie pod Cambrai. Otrzymał nawet odznaczenie: brytyjski Krzyż Wojskowy za heroizm pod ostrzałem. Banting jeszcze w trakcie wojny (jesienią 1916 roku) zdołał dokończyć studia i uzyskać lekarski dyplom. W 1919 roku wrócił do Ontario w Kanadzie i pracował na oddziale dziecięcym szpitala w Toronto. Prowadził także własną praktykę i swoje badania. Był też wykładowcą w miejscowej szkole medycznej, gdzie nauczał anatomii i fizjologii.
Praca nad leczeniem cukrzycy
Wcześniej jednak Banting bardzo zainteresował się cukrzycą. Prace Bernharda Naunyna, Oskara Minkowskiego, Edwarda Alberta Sharpey-Schafera i innych wykazały, że cukrzyca była spowodowana brakiem hormonu białkowego (nazwanego przez Schafera insulina) wydzielanego przez wysepki Langerhansa w trzustce. Uważno, że insulina kontroluje metabolizm cukru, tak że jego brak powoduje gromadzenie się cukru we krwi i wydalanie nadmiaru cukru z moczem. Próby dostarczenia brakującej insuliny poprzez karmienie pacjentów świeżą trzustką lub jej ekstraktami zakończyły się niepowodzeniem, prawdopodobnie dlatego, że insulina białkowa została w nich zniszczona przez enzym proteolityczny trzustki. Problem polegał zatem na tym, jak pozyskać insulinę z trzustki przed jej zniszczeniem.
Gdy w 1920 roku Bating przygotowywał jeden z wykładów, trafił na artykuł Mosesa Barrona, który opisywał interesujący, nieczęsty przypadek kamienia przewodu trzustkowego. Tak zrodziło się zainteresowanie Bantinga tym, co dzieje się w trzustce. W tamtych czasach badania nad jej funkcją w metabolizmie cukrów nabierały rozpędu, ale uczeni napotykali na trudności i wiele doświadczeń kończyło się niepowodzeniami.
Banting w tej dziedzinie nie miał zupełnie doświadczenia i swoje eksperymenty zaczynał praktycznie od zera. Uświadomił mu to profesor John James Rickard Macleod, który tą tematyką na Uniwersytecie w Toronto zajmował się od dawna. Banting jednak nie odpuścił i przedstawił swoją koncepcję badań. Prosił też profesora, by udostępnił mu swoje laboratoria i asystentów do pomocy. Szkocki naukowiec, starszy o 15 lat od Bantinga, początkowo nie zareagował z entuzjazmem na wieści (osiem lat wcześniej ogłosił pracę, w której wyraził przypuszczenie, że wydzielina produkowana w trzustce może nigdy nie zostać odkryta).
W końcu jednak młody chirurg przekonał Macleoda do swojego pomysłu. Kanadyjczyk dostał skromną pracownię, psy do doświadczeń i studenta medycyny do pomocy, Charlesa Besta. Zespół Bantinga rozpoczął prace pełną parą w maju 1921 roku. Badania były prowadzone na psach. Były dwie grupy: jednym podwiązano przewody trzustkowe, innym wywołano sztucznie cukrzycę, poprzez usunięcie trzustki i im naukowcy podawali ekstrakt z trzustek zwierząt z pierwszej grupy. Prace były trudne i z powodu niewielkiego doświadczenia Bantinga początkowo szły bardzo opornie, a wiele zwierząt zdychało. Jednak efekty były coraz bardziej obiecujące. U psów-cukrzyków udawało się dzięki ekstraktowi pozyskanemu z trzustek zwierząt z pierwszej grupy radykalnie obniżać poziom glukozy we krwi. W końcu się udało – 27 lipca 1921 r. Banting i Best pobrali trzustki od psów z pierwszej grupy, zmielili je na masę, którą następnie przesączali. Uzyskany w ten sposób ekstrakt podali pierwszej pacjentce – suczce Marjorie, której wcześniej usunięto trzustkę. W ciągu godziny poziom glukozy w krwi zwierzaka spadł prawie o połowę. Macleod, który wrócił z urlopu w Szkocji, nie mógł uwierzyć, że jego podwładni zrobili tak wielkie postępy. Na spotkaniach naukowych obdarzony talentem oratorskim Szkot szybko zaczął przedstawiać ich osiągnięcia jako swoje, czego Banting, który z trudem się wysławiał, nie mógł mu tego darować.
Warto pamiętać, że leczenie cukrzycy w ogromnym stopniu zawdzięczamy właśnie psom.
Charles Best (z lewej) i Frederick Banting wraz z psem na dachu jednego z budynków medycznych Uniwersytetu w Toronto, zdjęcie wykonane przez Henry’ego Mahona w sierpniu 1921 roku. Fot. Courtesy of the Thomas Fisher Rare Book Library, Insulin collections, University of Toronto
W grudniu 1922 roku pierwszy raz podano ekstrakt sporządzony przez zespół Bantinga człowiekowi. W tym czasie w ekipie pracował już także doświadczony biochemik James Bertram Collip.
Nagroda Nobla i inne odznaczenia
Za odkrycie insuliny Banting razem z Macleodem otrzymali w 1923 roku Nagrodę Nobla, chociaż sam Banting uważał, że wyróżnienie bardziej niż Macleodowi należało się Charlesowi Bestowi. Kanadyjczyk zdecydował się podzielić honorami i nagrodą pieniężną ze swoim kolegą Bestem. To samo zrobił Macleod w stosunku do Collipa. Jednak mimo to Best i Collip są powszechnie zapomniani jako współtwórcy tego osiągnięcia naukowego.
W 1923 r. Parlament kanadyjski przyznał Bantingowi rentę dożywotnią w wysokości 7500 USD. Był członkiem wielu akademii medycznych i stowarzyszeń w Kanadzie i za granicą, w tym Brytyjskich i Amerykańskich Towarzystw Fizjologicznych oraz Amerykańskiego Towarzystwa Farmakologicznego. W 1934 roku król Anglii Jerzy V nadał Bantingowi tytuł szlachecki Sir. W maju 1935 r. został wybrany członkiem Towarzystwa Królewskiego. W 2004 r. Banting został wprowadzony do galerii sław wynalazców krajowych.
Jako zapalony malarz Banting wziął kiedyś udział w wyprawie malarskiej ponad kołem podbiegunowym, sponsorowanej przez rząd.
Rodzina
W 1924 roku Banting poślubił Marion Robertson, która była technikiem rentgenowskim w szpitalu Toronto. W 1928 roku urodził się im syn William. Małżeństwo zakończyło się rozwodem w 1932 r. William został z matką, ale często odwiedzał ojca. W 1937 r. Banting poślubił Henriettę Ball (ukończyła w 1932 r. Uniwersytet Mount w Allison ze specjalizacją z biologii, a w 1937 r. uzyskała tytuł magistra medycyny), która ściśle z nim współpracowała.
Kiedy wybuchła druga wojna światowa, Banting pełnił funkcję oficera łącznikowego między brytyjskimi i północnoamerykańskimi służbami medycznymi. W lutym 1941 r. odniósł ciężkie rany w trakcie lotu do Anglii, kiedy samolot Lockheed Hudson, którym podróżował, rozbił się na Nowej Fundlandii. Zmarł następnego dnia.
Kilka słów o drugiej żonie Noblisty
Henrietta Bantting po śmierci męża dołączyła do Korpusu Medycznego Royal Canadian Army. Po wojnie pracowała i w Anglii i w Hongkongu. Po powrocie do Toronto założyła prywatną praktykę, potem została dyrektorem kliniki wykrywania raka. Inspirowała kobiety do podejmowania kariery zawodowej jako lekarze. Została członkiem Canadian Cancer Society (największa kanadyjska organizacja charytatywna na rzecz walki z rakiem i finansująca badania nad rakiem).
Henrietta Banting zmarła na raka w 1976 r. Na jej cześć utworzono Centrum Raka Piersi Kobiet. Jej praca medyczna, badania nad rakiem i jej determinacja, by inspirować młode kobiety do kontynuowania kariery medycznej i poważnego traktowania zdrowia kobiet, mają ogromne znaczenie i należy ją pamiętać wraz z Frederickiem Bantingiem jako ważne osoby w historii rozwoju medycy.